Celem artykułu jest przedstawienie terytorialnego zróżnicowania zagrożenia ubóstwem w powiatach i gminach województwa mazowieckiego. W badaniu wykorzystano dane Banku Danych Lokalnych GUS za 2013 r. W celu określenia stopnia zagrożenia ubóstwem zastosowano analizę wielowymiarową, uwzględniającą monetarne i niemonetarne determinanty ubóstwa. W badaniu posłużono się metodą opartą na zmiennej syntetycznej wyznaczonej metodą sum standaryzowanych.
Analiza wykazała duże zróżnicowanie czynników wpływających na sytuację dochodową społeczeństwa województwa mazowieckiego. Biorąc pod uwagę wartość wskaźnika syntetycznego, największe ryzyko zagrożenia ubóstwem cechowało podregion radomski, a najniższe gminy położone w podregionach wschodnim i zachodnim, graniczących z Warszawą.
zagrożenie ubóstwem, powiat, gmina, województwo mazowieckie
Atkinson T., Cantillon B., Marlier E., Nolan B. (2002), Social Indicators: The EU and Social Inclusion, Oxford University Press, Oxford.
Bank Danych Lokalnych (2013), GUS, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start (dostęp 22.04.2015 r.).
Błędowski P., Kubicki P. (2006), Zwalczanie ubóstwa i wykluczenia społecznego w ramach polityki realizowanej na szczeblach samorządu terytorialnego, „Polityka Społeczna”, nr 11 i 12: s. 36—38.
Bukowski M., Magda I. (red.) (2013), Zatrudnienie w Polsce 2011. Ubóstwo a praca, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa.
Cheba K. (2011), Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania wybranych wskaźników poziomu życia w ujęciu dynamicznym, Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Oeconomica, nr 62: s. 37—44.
Chojnicki Z., Czyż T. (1973), Metody taksonomii numerycznej w regionalizacji geograficznej, PWN, Warszawa.
Czyż T. (2012), Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego Polski w ujęciu subregionalnym, „Przegląd Geograficzny”, nr 84, z. 2: s. 219—236.
Dębkowska K., Zalewski W. (2011), Wielowymiarowa analiza poziomu ubóstwa powiatów województwa podlaskiego, „Ekonomia i Zarządzanie”, nr 3: s. 7—16.
Dochody i warunki życia ludności Polski (raport z badania EU-SILC 2012 r.) (2014), GUS.
Drewnowski J. (1977), Poverty: Its Meaning and Measurement, Development and Change, nr 8: s. 183—208.
Janusz M. (2014), Poziom życia i jego przestrzenne zróżnicowanie w województwie warmińsko- -mazurskim, „Economics and Management”, Vol. 6, No. 4: s. 169—184.
Human development report (2010), UNDP, Oxford University Press, New York.
Kalinowski S., Łuczka-Bakuła W. (2008), Ubóstwo ludności wiejskiej województwa wielkopolskiego, Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego, Poznań.
Kędzierska M., Łuczak M. J., Mazur-Łuczak J., Nowosielska A., Nowosielski M., Jabkowski P. (2013), Społeczno-ekonomiczne wymiary ubóstwa w perspektywie różnic terytorialnych w Wielkopolsce. Raport z badań, Obserwatorium Integracji Społecznej, Poznań.
Kordos J., Ochocki A. (1993), Problemy pomiaru ubóstwa w krajach EWG i w Polsce, „Wiadomości Statystyczne”, nr 1.
Kukuła K. (2014), Wybrane problemy ochrony środowiska w Polsce w świetle wielowymiarowej analizy porównawczej, „Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych”, Tom XV/3: s. 169—188.
Lis C. (2008), Wykorzystanie metod taksonomicznych w analizie poziomu życia w krajach Unii Europejskiej, Prace Naukowe, Akademia Ekonomiczna w Katowicach: s. 211—219.
Panek T. (2011), Ubóstwo, wykluczenie społeczne i nierówności: teoria i praktyka pomiaru, Oficyna Wydawnicza SGH.
Panek T., Zwierzchowski J. (2013), Porównawcza analiza sfery ubóstwa w krajach UE w ujęciu regionalnym, Zeszyty Naukowe, Instytut Statystyki i Demografii SGH, nr 35.
Pawlik A. (2011), Zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego woj. świętokrzyskiego, „Wiadomości Statystyczne”, nr 11: s. 60—69.
Perkal J. (1953), O wskaźnikach antropologicznych, „Przegląd Antropologiczny”, Tom 19, Polskie Towarzystwo Antropologiczne i Polskie Zakłady Antropologii, Poznań: s. 209—219.
Plecka M. (2008), Diagnozowanie ubóstwa ekonomicznego na przykładzie Regionu Pomorskiego, Annales, „Etyka w życiu gospodarczym”, Tom 11, nr 1: s. 285—295.
Przeglądy terytorialne OECD. Polska (2008), MRR, OECD.
Przemiany społeczno-demograficzne województwa mazowieckiego w latach 1990—2030 (2014), seria „Trendy rozwojowe Mazowsza”, nr 15/2014, Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie.
Rosner A., Stanny M. (2007), Zróżnicowanie poziomu rozwoju obszarów wiejskich w Polsce według komponentu społecznego, [w:] Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno- -gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki przemian, Rosner A. (red.), Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa.
Sen A. (1997), On Economic Inequality, Oxford University Press, Oxford.
Strahl D. (red.) (2006), Metody oceny rozwoju regionalnego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego, Wrocław.
Ubóstwo i marginalizacja społeczna mieszkańców województwa podlaskiego — wielowymiarowa analiza (2013), Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Białymstoku, Obserwatorium Integracji Społecznej, Białystok.
Wawrowski Ł. (2012), Analiza ubóstwa w przekroju powiatów w województwie wielkopolskim z wykorzystaniem metod statystyki małych obszarów, „Przegląd Statystyczny”, numer specjalny 2: s. 248—260.
Wawrowski Ł. (2014), Wykorzystanie metod statystyki małych obszarów do tworzenia map ubóstwa w Polsce, „Wiadomości Statystyczne”, nr 9: s. 46—56.
Wilk J., Bal-Domańska B. (2011), Wielowymiarowa analiza statystyczna poziomu życia w podregionach w roku 2009, „Ekonometria”, nr 30: s. 58—69.
World Development Report. Poverty (1990), World Bank, Oxford University Press, Washington DC.
Wskaźniki ubóstwa (w świetle badań budżetów gospodarstw domowych) (1997), GUS.
Zeliaś A. (red.) (2000), Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w Polsce w ujęciu dynamicznym, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
